Buitenschoolse opvang is voor de kinderen vrije tijd; wij vinden het dan ook belangrijk dat de kinderen mee kunnen denken over de invulling van de tijd die zij bij de opvang doorbrengen.
Kinderparticipatie ondersteunt de opvoeding van kinderen tot mondige burgers. Kinderen leren opkomen voor zichzelf, leren onderhandelen en leren dat hun mening er ook toe doet. Het geeft kinderen daadwerkelijke invloed op hun dagelijkse leefomgeving. Uiteraard hangt de mate van inspraak onder andere af van de leeftijd van het kind. We vinden het belangrijk om al op jonge leeftijd te beginnen met kinderparticipatie.
Door kinderparticipatie ervaren de kinderen dat ze invloed kunnen uitoefenen op het dagelijks reilen en zeilen bij de BSO. Over het algemeen zullen de kinderen zich meer betrokken gaan voelen bij wat er gebeurt en welke activiteiten er worden aangeboden. Deze betrokkenheid kan leiden tot tevredenheid, zelfstandigheid en verantwoordelijkheid. Bij de oudste kinderen leidt kinderparticipatie er toe dat de inrichting van de BSO en het aanbod van activiteiten beter aansluit bij hun wensen en behoeften, zodat zij zich meer betrokken zullen voelen.
Verder ontwikkelen de kinderen persoonlijke vaardigheden met betrekking tot communiceren en onderhandelen. Zij vergroten hun zelfvertrouwen omdat zij zich serieus genomen voelen.
Daarnaast heeft ook de groepsleiding grote baat bij kinderparticipatie; door het overleg en de samenwerking met de kinderen zien zij nieuwe uitdagingen in hun werk en wordt de verantwoordelijkheid voor het dagelijks programma gedeeld met de kinderen.
Kinderparticipatie kan bij elke leeftijd worden ingezet. Echter; hoe jonger de kinderen zijn, hoe meer er verwacht wordt van de groepsleiding.
Voor het slagen van kinderparticipatie is het belangrijk dat de groepsleiding duidelijke grenzen aangeeft. De kinderen moeten weten waarover zij kunnen meebeslissen en hoe groot hun invloed is. Wanneer er geen grenzen worden gesteld, kunnen bij de kinderen verwachtingen worden gewekt die niet gerealiseerd kunnen worden. De kinderen zullen dan teleurgesteld raken omdat zij het gevoel hebben dat er geen rekening is gehouden met hun wensen.
Waarom is kinderparticipatie in de buitenschoolse opvang belangrijk?
Het boeien en binden van oudere kinderen in de BSO is een probleem waar veel kinderopvangorganisaties tegen aanlopen. Om de tevredenheid van kinderen in de leeftijden 8 – 12 jaar op de buitenschoolse opvang te vergroten, wil KIC-K BSO de inspraak van deze kinderen op de inrichting van de buitenschoolse opvang vergroten.
Ze mogen dus meepraten en meebeslissen over hun leefomgeving, thuis maar ook in de kinderopvang. Ze moeten hun mening kunnen uiten, kunnen vertellen wat zij belangrijk vinden. En hun mening moet serieus genomen worden door volwassenen. Kinderen en volwassenen zijn gelijkwaardig, is de gedachte die hieraan ten grondslag ligt.
Wat is kinderparticipatie?
Kinderparticipatie is het democratisch proces waardoor kinderen actief betrokken worden bij de besluitvorming die hen aangaat (J. van Gils, Duel-Duet, 2001). Het gaat dus om een democratisch besluitvormingsproces in een instelling, op een beleidsniveau. Kinderen beïnvloeden op een actieve manier de besluitvorming.
Waarom is kinderparticipatie belangrijk voor kinderen?
Kinderparticipatie heeft een positief effect op het zelfvertrouwen, de communicatieve vaardigheden en stimuleert de betrokkenheid van kinderen bij de buitenschoolse opvang. Kortom: het is goed voor hun ontwikkeling, is een uiting van respect voor kinderen én het geeft pedagogisch medewerkers veel informatie over wat kinderen leuk vinden en graag willen doen.
Kinderparticipatie heeft een educatieve waarde: wij leven in Nederland in een democratie; samen leven, luisteren naar elkaar, een eigen mening vormen en deze (leren) uiten zijn belangrijke waarden in onze samenleving.
En last but not least, dit alles heeft een positief effect heeft op de mate van klanttevredenheid, want natuurlijk wil een ouder dat zijn/haar kind het vooral leuk heeft op de buitenschoolse opvang.
Wat betekent kinderparticipatie op de buitenschoolse opvang in de praktijk?
Dit betekent dat je kinderen betrekt bij de inrichting van de ruimtes, het aanschaffen van speelgoed en de organisatie van activiteiten. Je laat kinderen zélf aan het woord, stimuleert iedereen om een mening te vormen en er voor uit te komen.
Er zijn verschillende manieren om dit aan te pakken. Je kunt bijvoorbeeld met de kinderen in gesprek gaan in een kindervergadering. Je kunt ook een brainstormsessie houden, waarin de kinderen allerlei leuke activiteiten voor de vakantieperiode mogen opnoemen, waarbij de vrijgekomen fantasieën uitgangspunt zijn om op door te gaan. Een andere mogelijkheid is het werken met een vragenlijst die je door de kinderen in laat vullen.
Goed kijken en luisteren naar de interessen en belangstelling van de kinderen is daarbij altijd het uitgangspunt. Kinderen de ruimte geven betekent niet dat je als pedagogisch medewerker niets aan zou mogen dragen. Je hebt juist als taak om de wereld en mogelijkheden van kinderen te verbreden en dit doe je door aan zelf ideeën aan te dragen. Als pedagogisch medewerker stel je kinderen in de gelegenheid om een stap verder te zetten. De kinderen geven zelf wel aan of zij er iets mee willen of niet.
Kinderen doen mee!
Kinderopvang is een plaats waar kinderen kunnen spelen, samenzijn met anderen en zichzelf kunnen ontdekken. Wij zijn constant bezig met het nadenken over ‘de kwaliteit’ van de opvang en vertellen en laten ouders zoveel mogelijk zien waar wij voor staan!
Daarnaast controleren we via tevredenheidsonderzoeken of we ook doen wat we zeggen.We kunnen ook kinderen aan het woord laten en stimuleren om hun mening te vormen en er voor uit te komen.
Kortom:
Kinderparticipatie is een mentaliteit en geen activiteit. Het is een rode draad in de omgang met kinderen. Kinderparticipatie heeft tot doel dat kinderen medezeggenschap hebben bij zaken die hen direct en indirect aangaan.